Met de Safety Culture Ladder (SCL) meet een organisatie in hoeverre zij veiligheidsbewust bezig zijn. De SCL bestaat uit verschillende treden waarop een organisatie zich kan certificeren: hoe hoger de trede hoe hoger de mate van pro activiteit in de organisatie rondom veiligheidscultuur en bewustzijn. Wanneer je je op een trede wilt laten certificeren moet er altijd eerst een externe audit worden uitgevoerd. De term “audits” is een veel voorkomende term. Er zijn verschillende vormen van SCL audits, namelijk: het self-assessment, de externe audit en de gedragsaudit. In dit artikel lees je meer over de SCL audits en waarvoor deze dienen.
Self Assessment Questionnaire
De Self Assessment Questionnaire (SAQ) is een tool waarmee een organisatie meer inzicht krijgt in de veiligheidscultuur. Het is een zelfevaluatie (vragenlijst) die wordt doorvertaald naar een totaalscore. Met deze score krijgt de organisatie een idee van de trede waarop zij zich bevinden. Wel is het zo dat een certificerende instelling de daadwerkelijke trede vaststelt. Het is dus meer een nulmeting die onderdeel uitmaakt van de auditprocedure. De Self Assessment Questionnaire maakt onderscheidt tussen twee soorten SAQ vragenlijsten:
SAQ Compact
De SAQ Compact is een verkorte vragenlijst/zelfevaluatie waarmee de organisatie een betere visie op de veiligheidscultuur krijgt en het geeft hun een beter beeld van waar zij op dit moment staan in het certificeringsproces. De SAQ Compact is opgedeeld in 18 thema’s die aansluiten bij de SCL. Voor elk van deze thema’s zijn beschrijvingen geformuleerd. Aan de medewerkers de taak om aan te geven in welke beschrijvingen zij zich het meeste herkennen.
De vragen van de SAQ gaan uit van twee soorten medewerkers: het operationeel personeel en management & directie. De SAQ Compact bestaat uit 12 vragen voor het operationeel personeel en 28 vragen voor het management & directie. Het doel van de SAQ Compact is om de ervaringen van het type medewerkers naar voren te laten komen, waardoor zij inzicht krijgen in de resultaten en verbeterpunten.
Met de resultaten van de SAQ Compact heeft de organisatie de juiste informatie om vervolgens een GAP-analyse op te stellen. Met de GAP-analyse kan de organisatie een vergelijking maken van de huidige situatie ten opzichte van de gewenste situatie. De resultaten die uit de GAP-analyse voortkomen kan de organisatie gebruiken om een actieplan op te stellen. In het actieplan moet duidelijk te zien zijn welke acties de organisatie moet ondernemen om tot de gewenste situatie te komen.
Let op: deze versie is verplicht bij de Approved Self Assessment. Hier komen we later op terug.
SAQ Extended
De SAQ Extended is een uitgebreidere vragenlijst/evaluatie die bestaat uit 233 vragen (afhankelijk van de trede waarin je opereert). Voordat de organisatie de vragenlijst gaat invullen is het belangrijk dat zij aangeven op welke trede zij zich willen certificeren. Op basis van de uitkomsten uit de vragenlijst kan een organisatie daadwerkelijk zien of dat zij de trede hebben behaald of niet.
Bij de SAQ Extended moet de organisatie minimaal een score behalen van 70,75 of 80% (dit is afhankelijk van de trede waarin de organisatie zich bevindt). Als dit is behaald, ontvangt de organisatie een groene beoordeling. Groen betekent in dit geval dat de organisatie voldoet aan de eisen. De SAQ Extended is een vragenlijst die voornamelijk is gericht op de KAM afdeling en de veiligheidsdeskundige.
Let op: deze versie mag NIET gebruikt worden bij de Approved Self Assessment.
Externe SCL audits
Als we kijken naar de verschillende vormen van certificeringen, dan is de externe audit onder te verdelen in: SCL original, SCL certificaat, SCL light statement en Approved Self Assessment. Het verschil in deze vormen zit hem voornamelijk in de intensiteit van de SCL audits. Zo zijn de SCL light statement en Approved self assessment meer voor kleine bedrijven die net starten met de SCL. Omdat deze SCL audits minder intensief zijn wordt bij deze vormen ook geen certificaat afgegeven maar een statement of verklaring. Onderstaand leggen we de verschillende vormen van certificeringen verder uit.
SCL original audit
Tijdens deze vorm van SCL audits beoordelen de auditors de kwaliteit en aanwezigheid van de veiligheidscultuur binnen de organisatie. Dit doen de auditoren door projectbezoeken te observeren en in gesprek te gaan met medewerkers en directie. De SCL original is 3 jaar geldig en in elk jaar vindt een 100% audit plaats. De 100% staat voor de intensiteit van de audit. Wel is het belangrijk dat de organisatie ieder jaar voldoet aan de eisen van de audit. Als dit niet het geval is dan vervalt het certificaat en is deze niet meer geldig. Wel kan dan een certificaat op een lagere trede worden behaald.
SCL certificaat audit
Bij het SCL certificaat beoordelen de auditors ook de aanwezigheid en kwaliteit van de veiligheidscultuur binnen de organisatie. Net als bij de SCL original doen zij dit door projectbezoeken te observeren en in gesprek te gaan met medewerkers en directie. Het verschil met SCL original is dat bij deze certificering in het eerste jaar een 100% audit plaatsvindt en bij de volgende twee jaren een 40% audit. De SCL audits die in de laatste twee jaar plaatsvinden zijn dus qua omvang een stuk kleiner. Bij de beoordeling van de 40% audits staan de onderwerpen management en directie centraal. De 40% audit kan op twee manier worden ingevuld.
- Beoordelen van vier bedrijfskarakteristieken (leiderschap en betrokkenheid, werkomgeving en procedures, afwijkingen en communicatie en organisatie en contractors)
- Opname van de vragen van het certificatieschema. Deze dienen een beoordelingsscore van 100 of hoger te hebben. In het certificatieschema zijn eisen, richtlijnen en criteria opgenomen waaraan een organisatie moet voldoen.
Daarnaast is het belangrijk dat bij de 40% audit hetzelfde niveau wordt behaald als bij de 100% audit. Als dit niet is, dan moet er binnen drie maanden een 100% audit worden uitgevoerd.
SCL light audit
Met de SCL light ontvangt de organisatie een statement dat drie jaar geldig is. In het eerste jaar beoordelen de auditors de organisatie op de SAQ Extended, GAP-analyse en het actieplan dat door de organisatie is opgesteld. De SAQ Extended is bij de SCL light verplicht. Ook vindt er een 40% audit plaats. De audit bestaat uit het uitvoeren van gesprekken met medewerkers en directie en het observeren van projectbezoeken.
In jaar 1 gaat de organisatie een GAP-analyse uitvoeren. De uitkomsten hiervan vergelijk je met de uitkomsten van de SAQ Extended. Met de resultaten van de GAP-analyse en de SAQ kan de organisatie vervolgens een actieplan opstellen. In dit actieplan is duidelijk te zien welke acties de organisatie moet uitvoeren om de gewenste situatie te bereiken.
In jaar 2 en 3 gaan de auditoren na of dat er vooruitging is geboekt en acties uit het actieplan ook daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Als er te weinig progressie is geboekt dan is een 40% audit weer noodzakelijk en is het van belang dat de organisatie aangeeft hoe dat zij in de toekomst wel de juiste progressie gaan boeken.
Approved Self-Assessment (ASA)
Het Approved Self-Assessment is een tool waarmee de organisatie een zelfevaluatie (vragenlijst) kan uitvoeren. Bij de ASA is de organisatie verplicht om gebruik te maken van de SAQ Compact. Met de resultaten van de SAQ Compact kan de organisatie een GAP-analyse uitvoeren om vervolgens een actieplan op te stellen. In jaar 2 en 3 beoordelen de auditoren in hoeverre de acties zijn uitgevoerd en kijken ze of de organisatie op schema ligt. Bij het Approved Self-Assessment vindt geen audit plaats maar bestaat de controle uit een kantoorbezoek en het bekijken van het actieplan.
SCL Gedragsaudit
De SCL is een gedragsnorm, dat wil zeggen dat SCL audits gedragsaudits zijn. De beoordeling hiervan is anders dan je wellicht gewend bent. Bij de gedragsaudit worden verschillende lagen van je organisatie geïnterviewd om te achterhalen in hoeverre de organisatie zich bezighoudt met veiligheidsbewustzijn. Het is dus belangrijk om hier gestructureerd mee om te gaan. De directie en management spelen hierbij een belangrijke rol. Dit wordt vaak ook beschouwd als de ‘interne audit’ binnen de SCL.
Ondersteuning nodig?
Wil jij de veiligheidscultuur binnen jouw organisatie verbeteren? Neem vandaag nog contact op voor meer informatie over de Safety Culture Ladder of vraag vrijblijvend een offerte aan.